Tanım:

Kanser tedavileri sırasında lenf nodlarının çıkarılması veya radyoterapi vb tedavilere olarak bağlı olarak gelişen kollar, bacaklar, baş-boyun, gövde ve genital bölgede ortaya çıkan lenfödemin, varis ve diğer damar cerrahisi sonrası gelişen ödemlerin ve lipödem hastalarının tedavisi kliniğimizde hekim gözetiminde özel eğitimli terapistler tarafından yapılmaktadır.

Flebo-lenfödem; venöz veya lenfatik sistemin veya her ikisinin birden yetmezliğine bağlı, muhtemel sistemik katkıda bulunan faktörlerle kombine olarak gelişen, interstisyel boşlukta proteinden zengin sıvının birikmesidir. Konjestif kalb yetmezliği, siroz veya nefropati gibi sistemik hastalıklar, lenfatik sistemin interstisyel sıvıyı ve makromolekülleri drene etmesini zorlaştırarak lenfödem gelişimine katkıda bulunan başlıca faktörlerdir. (1)

Alt ekstremite derin venöz sistemdeki valvuler disfonksiyon, yüzeyel venöz sisteme venöz kanın geri akışına ve venöz yetmezliğe yol açar. Bu valvuler disfonksiyona yol açan nedenler; yaşla ilişkili olarak vagelişen valvler yetmezlik, mevcut veya geçirilmiş DVT, cerrahi vb. olabilir. 50 yaş üstünde insidans % 6-7 iken 70 yaş üstünde >%20 çıkmaktadır. Kadınlar daha yatkındır.

Tanı:

Flebolenfödem tanısı tipik olarak öykü ve muayene ile konur, ancak doppler US yardımcıdır. Hastalardaki en sık bulgu, alt ekstremitedeki şişliktir. Ayırt edici klinik bulgular;

- Kaposi-Stemmer bulgusu pozitiftir.
- Ayaklarda sosis parmak görünümü
- Lipodermatosklerotik değişiklikler(LDS), dermal fibrozis ve hiperkeratoz
- Lenfödem rubra, etkilenen bacakta kızarıklık, sellüliti taklit edebilir.

Sellülitten farkı, ateş yoktur ve abt tedavisi ile kızarıklık gerilemez, semptomlar kroniktir. İnterstisyumdaki yüksek protein içerikli sıvıdan kaynaklanan proinflamatuar değişikliklere bağlı inflamatuar hiperemiyi gösterir. Bu bulgu erken LDS inflamatuar proçesin göstergesidir.

Lenfosintigrafi; flebolenfödemli hastalarda yanlış negatif sonuçlar verebileceğinden uygun bir test değildir. Çünkü bu hastalarda genellikle lenfo-dinamik yetmezlik vardır ve lenfatikler bası altında olsa dahi maksimum kapasitede çalışıyordur.

Tedavi:

Standard tedavisi, lenfödem tedavisi ile benzerlik gösterir. Kompleks Dekonjestif Tedavi, standard tedavidir. Faz I; Manuel Lenfatik Drenaj (MLD), cilt bakımı, egzersizler ve kısa gerim bandajlamayı kapsar. Faz II; yaşam boyu sürer ve kompresyon giysileri ile gün boyunca kompresyon, cilt bakımı ve egzersizleri içerir.

Kaynaklar:

1. Farrow W. Phlebolymphedema-A common underdiagnosed and undertreated problem in the wound care clinic. J Am Col Certif Wound Spec. 2010 (22);2(1):14-23. Review
2. Goldman MP. Lipodermatosklerosis: review of cases evaluated at Mayo Clinic. J Am Acad Dermatol. 2002;46:187-192.